Als kink hat ´t miech al ummer verwóngerd dat uvveraal i Limburg angesj jekalt weëd als wie bei ós i Kirchroa. Wie iech jet auwer woeëd bin iech da óch ens bejonne tse óngerzukke wie dat koam. D´r oersjpróng muët urjens óp ´t Dütsj ligke umdat vuur Kirchröadsjer ós uvveral (va Óche bis Gummersbach en va Benrath bis Blankenheim) versjtendliech kanne maache in ós eeje moddersjproach, ´t Kirchröadsj plat. Tse ieëtsj koam iech bei de “Benrather Linië” die ´t Dütsj (sjproachlieg jezieë) i tswaie verdeelt. Nemlieg “Niederdeutsch” en “Hochdeutsch”. ´T “Hochdeutsch” weëd uvveral jekalt vanaaf d´r sjtrich Óche-Düsseldorf jezieë noa ónge en “Niederdeutsch” noa oave. Went me wieër jeet zukke vingt me dialekte va alle tsoate. Evvel woa kunt ós eeje plat da noen vandan? Me kan doa bucher uvver volsjrieve, evvel iech zal jans kót probere tse verdütsje wie ´t noen wirklieg is.
De Franken die siech in ´t joar 350 noa Herjotsjeboert óp de linker zie van d´r Rien neerjelosse hauwe, hoosje “Unterfranken” of “Ripuariër” (Ripa = latien en betseegend oefer). Doarum weëd de sjproach va dön “Ripuariesj” jeneumd. In ´t joar 470 woëd Colonia Claudia Ara Agrippinensium (hütsedaags: Kölle) al jezië als hoopsjtad van de Ripuariër. Ripuariesj woeëd in d´r loof van de tsiet Kölsj jeneumd. De jeëjend woa Ripuariesj jesjproche woeëd, en weëd, sjtrekt ziech oes va Gummersbach in ´t oste uvver inne boag noa Benrath (züde va Düsseldorf) noa Kirchroa en Vols in ´t weste en van de südzie va Düsseldorf eraaf noa Blankenheim. Alle dialekte die in dis jeëjende jesjproche weëde sjtamme aaf van ´t Ripuariesj.
Links va Kirchroa en va doa oes erópper va Heële, “Gebrook”, Zitterd, en jank zoeë mar wieër eróp, hauwe ze jing eeje sjproach. ´T woeëd inge miesj-masj jekalt va Ripuarisch en ost-Limburgs. ´T Limburgs vingt d´r oersjpróng in ´t Niedersüdfränkisch. De jrens heivan leuft bis Venlo. Va Venlo eróp weët Kleverländiesj jesjpróche.
Iech hof dat iech üch inge klinge i-droek han kanne jeëve woarum i Kirchroa ee anger plat jekalt weëd wie in d´r res va Limburg.
Kirchroa hat ziene eeje Kirchröadsjer Dieksiejoneer (Kerkraads Woordenboek) en Kirchröadsjer Zagenswies (Kerkraadse uitdrukkingen). D’r Dialekverain Kirchröadsjer Plat helt zich va 1974 en och doa vuur bezig “mit ’t verzammele van wöad, zagenswies en sjpruch van de moddersjproach”.